του Στράτου Γεωργουδή (21/11/2015)

Το 40 (σαράντα) είναι ο φυσικός αριθμός που βρίσκεται μετά από το 39 και πριν από το 41. Είναι ένας άρτιος αριθμός, αφού διαιρείται διά του 2, στο σύνολο των φυσικών αριθμών. Ο αριθμός 40 συμβολίζεται ως Μ΄ ή μ΄ στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης και ως XL στο ρωμαϊκό σύστημα
αρίθμησης.

Για τα μαθηματικά

 Το 40 είναι σύνθετος αριθμός καθώς οι φυσικοί διαιρέτες του είναι 1, 2, 4, 5, 8, 10, 20 και 40, δηλαδή έχει και άλλους φυσικούς διαιρέτες, εκτός του 1 και του εαυτού του. Ο επόμενος σύνθετος αριθμός είναι το 42.
 Το 40 είναι ένας άφθονος αριθμός, αφού το άθροισμα των διαιρετών του, πλην του εαυτού του, είναι μεγαλύτερο από τον ίδιο.
 Το ανάπτυγμα πρώτων παραγόντων του 40 είναι 40 = 23·5.

Για τη Χημεία
 Ο ατομικός αριθμός 40 αντιστοιχεί στο ζιρκόνιο.

Για την Αστρονομία
 Το Μεσιέ 40, γνωστό και σαν Winnecke 4, είναι ένας διπλός αστέρας σε απόσταση 510 ετών φωτός στον αστερισμό Μεγάλη Άρκτος.

Για την Ιστορία
 Το 40 παραπέμπει στο έπος, που από τα παιδικά μας χρόνια μάθαμε να εορτάζουμε.

Για τη λαϊκή παράδοση ο αριθμός 40, είναι μαγικός. Μάλιστα σε όλους τους πολιτισμούς σε όλα, τα μήκη και πλάτη της γης ο αριθμός σαράντα, έχει έναν ιδιαίτερο μεταφυσικό και μαγικό ρόλο. Παρατηρούμε πως ο αριθμός σαράντα είναι αυτός που μας συνοδεύει σε όλη μας τη ζωή από την γέννηση ως μετά τον θάνατο. Κάποια μυστηριακή δύναμη λοιπόν καλύπτεται με την βοήθεια του αριθμού αυτού. Ας τα πάρουμε με τη σειρά τους.
Το μωρό δεν πρέπει να βγει από το σπίτι και δεν επιτρέπεται να συναντήσει κόσμο πριν «σαραντίσει», διαφορετικά θα ματιαστεί ή θα πάθει κάποια ασθένεια σοβαρή. Η άποψη αυτή σήμερα δεν θεωρείται λάθος για τις εποχές με κρύο και υγρασία, αφού το βρέφος σε σαράντα μέρες θα αποκτήσει σωστό ανοσοποιητικό σύστημα.
Το αντίστοιχο συμβαίνει άλλωστε, για να σταθεροποιηθεί το ανοσοποιητικό σύστημα ενός αρρώστου που περνά στη φάση της ανάρρωσης, για σαράντα μέρες απαιτούν οι γιατροί προσοχή διότι είναι ευαίσθητος από τυχόν μικρόβια που κυκλοφορούν ελεύθερα σε πολυσύχναστα μέρη.
Την παραμονή της εορτής των σαράντα μαρτύρων συνηθιζόταν, στα παραθαλάσσια χωριά να πηγαίνουν οι νεαρές μάνες να παίρνουν από τα σαράντα κύματα νερό και το θεωρούσαν αγιασμένο. Με το νερό αυτό σκούπιζαν το κεφαλάκι του άρρωστου παιδιού τους για να του πέσει ο πυρετός και να γίνει καλά. Τα σαράντα μας χρόνια είναι σταθμός επίσης στη ζωή μας, θεωρούνται μέση ηλικία και είναι η βασικότερη για την δημιουργικότητα του ανθρώπου.
Στα σαράντα του λέγεται, πως ξανάρχονται οι μοίρες, αυτές που είχαν έρθει όταν κάποιος γεννιέται.
Δηλαδή, όταν γεννιέται το μωρό έρχονται οι μοίρες και του φέρνουν από κάποια ιδιότητα- γονιμότητα, ομιλία, ομορφιά, κλπ.- σαν χάρη, αφού την έχουν περάσει πριν, από τα σαράντα κύματα, για να είναι δυνατή. Όταν λοιπόν σαρανταρίζει ο άνθρωπος, οι σαράντα μοίρες, τον επισκέπτονται στον ύπνο του και του επαναφορτίζουν τις ιδιότητές του, αυτές που του είχαν δώσει σαν μωρό.
Όταν έρθει ο θάνατος, η ψυχή του νεκρού, λένε, επιστρέφει σε όλα τα μέρη στα οποία το κορμί έζησε ποτέ, πριν καταλήξει στους ουρανούς. Γι αυτό κάνουμε και τα σαράντα του νεκρού, το μνημόσυνο σαράντα μέρες μετά τη ταφή του.
Το σαράντα είναι τελικά ο αριθμός που θα μας συνοδεύει.

Όμως όλοι εμείς τι σχέση έχουμε με το 40;
Πρώτα – πρώτα ομαδοποιηθήκαμε σε 4 τμήματα των 40 πιτσιρικάδων, τότε στο αρκετά μακρινό 1969. Ζήσαμε, με διάφορες ανακατονομές, 6 χρόνια μαζί και τελικά «απολυθήκαμε» το 1975, δηλαδή πριν 40 χρόνια. Αυτή η εξαετία 1969-1975 και αυτά τα 40 χρόνια είναι η αφορμή να είμαστε σήμερα εδώ!

Σεβαστοί μας Δάσκαλοι, Αγαπημένοι συμμαθητές και φίλοι.

Βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον, σε ένα χώρο, που η κοινωνία ονομάζει «σχολείο». Δηλαδή ένα ίδρυμα σχεδιασμένο να επιτρέπει και να ενθαρρύνει τους μαθητές να μαθαίνουν, υπό την καθοδήγηση δασκάλων. Η Ελληνική Πολιτεία βάφτισε το συγκεκριμένο σχολείο Ιωνίδειο Πρότυπο Σχολή Πειραιώς. 4 λέξεις που η κάθε μια έχει τη δική της σημασία και βαρύτητα. Είναι γνωστό με το απλό «Ιωνίδειος».
Είναι το πνευματικό μας λίκνο. Εδώ μας έφεραν οι εμπνευσμένοι γονείς μας, ο οικογενειακός μας περίγυρος, σε μία ηλικία που δεν είχαμε αναπτύξει τη δυνατότητα επιλογής και λήψης απόφασης. Επιλεγήκαμε ανάμεσα σε μία πληθώρα υποψηφίων, αγνοώ τον αριθμό, 160 μπόμπιρες. Θυμάστε; «Εις την αυλή της Ιωνιδείου Σχολής προ των εξετάσεων». Ήταν το θέμα της έκθεσης που μας τέθηκε... Συναντηθήκαμε λοιπόν χωρίς να ξέρουμε γιατί, πώς, προς τα που...

Εδώ μέσα μεγαλώσαμε και μάθαμε. Μεγαλώσαμε αρκετά ανώμαλα, σε μία κοινωνία που ήθελε με το ζόρι να αποδείξει ότι η αριστεία είναι αρετή (και είναι!) αλλά που ανήκει αποκλειστικά στο αρσενικό γένος. Περάσαμε 6 χρόνια, τα χρόνια της εφηβείας μας σε τάξεις που μύριζαν αγορίλα, στην αρχή, και αρχόμενη αντρίλα, στη συνέχεια. Η απουσία του θηλυκού παντελής! Μόνο κάτι καθηγήτριες είχαν την τεράστια ευθύνη να σπάσουν αυτή την εγκληματική και απάνθρωπη απομόνωση.

Μεγαλώσαμε σε μία συγκλονιστική εποχή κι αυτό ήταν ένα μοναδικό δώρο της τύχης προς όλους μας! Ξεκινώντας από το πιο μαύρο σκοτάδι της χούντας, βιώσαμε εδώ μέσα τη νεανική παλληκαριά της Νομικής το Φεβρουάριο του 1973, τους λίγο μεγαλύτερους συμμαθητές μας που συνελήφθησαν το Πάσχα του 73, το Πολυτεχνείο στην Πέμπτη τάξη... Χρωστάμε, όμως, πολλά στην τύχη, που ζήσαμε τη μεταπολίτευση στην καλύτερη στιγμή μας. Μια σχολική χρονιά, η τελευταία μας, με επιτροπές, με συνδικαλιστική δράση, με κινητοποιήσεις, με αποχουντοποίηση, με 4 εκλογικές αναμετρήσεις... Ε, και με εισαγωγικές. Προσωπικά θεωρώ ότι αυτή η σχολική χρονιά μας μπόλιασε με εμπειρία και γνώση για μια ολόκληρη ζωή. Σταθήκαμε τυχεροί που το «σχολείο» εκτός από χώρος μάθησης αναδείχθηκε χώρος διάπλασης συνειδήσεων, χώρος ιδεολογικών αναζητήσεων και επιλογών!

Εδώ μέσα δεν ζήσαμε μόνοι. Σε κάθε διδακτική ώρα είχαμε καπετάνιους που οδηγούσαν το σκάφος της αναζήτησης και της γνώσης σε πρωτόγνωρα ταξίδια. Όχι όλοι με την ίδια μαεστρία, αλλά με ζωντάνια και ασφάλεια. Συναντήσαμε δασκάλους που άφησαν το αποτύπωμά τους πάνω μας για πάντα. Κάποιοι από αυτούς είναι σήμερα μαζί μας, τους αντικρίζουμε με συγκίνηση, με μεγάλη χαρά και τους ευχαριστούμε.

Εδώ μέσα γνωρίσαμε καλούς ανθρώπους, που σήμερα απουσιάζουν και θα απουσιάζουν πάντα.

Τον Ντόμη, τον Βαρδάκη, τον Φωτιά, τον Ζυγούρη, τον Γαβριηλίδη και άλλους. Μορφές σε ένα συγκλονιστικό συνδυασμό του λαϊκού και του πολιτισμένου ανθρώπου. Και αφού η τύχη το έφερε και προσωπικά έχω καθημερινά απέναντί μου νέους ανθρώπους με τους οποίους ταξιδεύουμε μαζί προσπαθώντας να κουμαντάρω εγώ το σκάφος, πάντοτε σκέφτομαι τον μπόμπιρα του 1969-1975. Προσπαθώ να διατηρήσω σαν κόρη οφθαλμού το δικαίωμα των παιδιών να αμφισβητούν, να διεκδικούν, να επαναστατούν αλλά και να κάνουν λίγη φασαρία, να κάνουν και καμιά κοπάνα, να κρυφοκαπνίζουν και να ψιλοαντιγράφουν... Αν σκοτώσουμε αυτά τα χαρακτηριστικά της νιότης τι σόι νιότη θα είναι; Πώς θα ήμασταν εμείς αν δεν μαζευόμασταν στα διαλείμματα στην τουαλέτα για ένα τσιγαράκι και να έρχεται ο Κούνουπας φωνάζοντας: «έρχομαι ρε...». Πώς θα ήμασταν εμείς αν δεν κλέβαμε λίγα λεπτά από το μάθημα να μάθουμε πόσο είναι ο ΠΑΟ με τον Ερυθρό Αστέρα και τον Λιάπη να εκφράζει την αγωνία του; Πώς θα ήμασταν εμείς αν δεν τραγουδούσαμε το 73 το «πότε θα κάνει ξαστεριά» νομίζοντας ότι είμαστε στο μαζικό ξεκίνημα της Παγκόσμιας Επανάστασης; Πώς θα ήμασταν εμείς αν δεν μπόλιαζε μέσα μας, με περίτεχνη μαεστρία, την αμφισβήτηση ο Γιαννόπουλος τα δύσκολα χρόνια του 72 και 73;

Πώς θα ήμασταν αν δεν είχαμε τον Κατσουλάκη να μην κάνει ποτέ παρατήρηση αλλά να επιβάλλεται με το κύρος όχι μόνο του ορίου συνάρτησης αλλά και του υπερήφανου Κρητικού αναστήματος; Πώς θα ήμασταν εμείς αν δεν συναντούσαμε νεαρούς καθηγητές σαν τον Μιχαλακάκο να μας βάζει ασκήσεις που δεν λύνονταν ή την Καλιαμπέτσου να μας δείχνει το δρόμο για το θηλυκό ταίρι;

Πέρα και πάνω από όλα όμως, αγαπημένοι μου συμμαθητές, αναρωτιέμαι: Πώς θα ήμουν εγώ αν δεν είχα για συμμαθητές όλους εσάς; Ένα μίγμα προικισμένων παιδιών, βγαλμένων μέσα από ένα σκληρό, φυσικά, φίλτρο, αλλά αυτό δεν ήταν δική μας ευθύνη. Όλοι μας είχαμε εμάς για συνοδοιπόρους και μαγνήτες στην κοινή μας πορεία. Κι αν ο στόχος ήταν το Πανεπιστήμιο, αυτό που επιτύχαμε και είναι πιο σημαντικό είναι ότι αποδείξαμε πως στα καλά μυαλά μπορεί να ενυπάρχει ο πολιτισμός, η κουλτούρα, η αγάπη και η ευθύνη. Αυτό το μάθημα δεν το έδωσαν μόνο οι δάσκαλοί μας. Ήμουν τυχερός διότι σε αυτό το σπουδαίο μάθημα ζωής που πήρα, δάσκαλοί μου ήσασταν κυρίως όλοι εσείς, οι συμμαθητές μου! Αυτό το μάθημα αποτελεί για μένα πολύτιμη προίκα, την κουβαλάω για πάντα μαζί μου, δεν μπορεί κανείς να μου τη στερήσει και την οφείλω σε όλους σας! Αφήνει ένα παντοτινό ίζημα γλυκύτητας και ευδαιμονίας και δίνει περιεχόμενο στη λέξη «σύντροφοι».

Σήμερα κάποιοι λείπουν από κοντά μας. Δυστυχώς δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν και δεν θα μπορέσουν και στο μέλλον. Βιάστηκαν να μας εγκαταλείψουν, σαν κάτι να τους στενοχωρούσε εδώ. Την αρχή έκανε πολύ νωρίς ο Γιώργος ο Βίδος και τον ακολούθησαν ο Σπύρος ο Βλαβιανός, ο Νίκος ο Ηλίας, ο Αποστόλης ο Καρβούνης, ο Βασίλης ο Καμίνης, ο Κανάρης, ο Λυμπερόπουλος, ο Μεταξάς, ο Παπαδαντωνάκης, ο Χορταριάς... Ο αγαπημένος μας, ο αγαθός γίγαντας ο Βαγγέλης ο Κατσίπης και τώρα τελευταία ο Χρήστος ο Φιρτινίδης. Δεν τους ξεχνάμε, και πώς θα μπορούσαμε άλλωστε;

Να τελειώνουμε όμως. Ας πάμε στις τάξεις μας να κάνουμε λίγο Άλγεβρα, λίγο Γαλλικά, λίγο Ιστορία, λίγο Φυσική...

Μας περιμένει και η «άλλη σκάλα».

Μας περιμένουν τα επόμενα χρόνια.

Θα τα ξαναπούμε, παιδιά. Το 2025 δεν είναι μακριά. Θα είμαστε εδώ για τα 50 χρόνια της αποφοίτησης μας. Σας φιλώ όλους!