Ο Έλληνας των 1.156 πινάκων και των... Βρετανών

 του RICHARD CORK

            Οι Βρετανοί ... πίνουν νερό στο όνομά του. Για πολλούς, εδώ, ο Κωνσταντίνος Ιωνίδης μπορεί να μη σημαίνει κάτι, όμως στους εικαστικούς κύκλους της Βρετανίας, τουλάχιστον, θεωρείται ευεργέτης. Διότι μετά τον θάνατό του, στο λυκαυγές του 20^ου αιώνα, κληροδότησε την πλούσια συλλογή του – 1.156 πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, υδατογραφίες, πολλαπλά (μεταξοτυπίες, λιθοτυπίες, ξυλογραφίες κ.ά.) – στο Μουσείο «Victoria & Albert». Αυτή την εποχή τα καλύτερα έργα της συλλογής θα βρεθούν στο επίκεντρο έκθεσης που θα πραγματοποιηθεί σε πέντε αίθουσες του μουσείου, οι οποίες ανακαινίσθηκαν προσφάτως. Ποιος όμως ήταν ο Constantine Ionides (έτσι τον έμαθαν οι Άγγλοι); Γεννήθηκε το 1833 στο Μάντσεστερ από Έλληνες γονείς – μετανάστες. Το κανονικό πατρώνυμο ήταν Ιπλικτζής, όμως ο πατέρας του, έμπορος υφασμάτων, το άλλαξε σε Ιωνίδης. Ο Κωνσταντίνος Ιωνίδης μεγάλωσε ανάμεσα σε πίνακες ζωγραφικής, αφού οι γονείς του ήταν φιλότεχνοι. Ο γιος στάθηκε αφορμή για τον πατέρα να ιδρύσει την επιχείρηση Ιωνίδης και Υιός, οι δουλειές πήγαιναν καλά και σύντομα μετακόμισαν στο Λονδίνο. Η εταιρεία Walter Crane, William Morris & Philip Webb τούς ανέθεσε τη διακόσμηση των γραφείων τους σε ένα κτίριο χαρακτηριστικό δείγμα του βικτωριανού στυλ. Ο νεαρός Κωνσταντίνος ήταν ο αντιπρόσωπος της οικογενειακής επιχείρησης σε Ελλάδα και Τουρκία προτού επιστρέψει μόνιμα στην Αγγλία μαζί με τη σύζυγό του το 1864. Με τη συλλογή έργων τέχνης άρχισε να ασχολείται από το 1878 και για τα επόμενα έξι χρόνια αγόραζε με πάθος πίνακες ζωγραφικής. Του άρεσε επίσης να επισκέπτεται ζωγράφους στα ατελιέ τους, δημιουργώντας έτσι φιλικές σχέσεις. Αγαπημένος προορισμός του το Παρίσι, αφού η αγάπη του για τη γαλλική ζωγραφική εξελίχθηκε σε εμμονή. Οι Φαντίν – Λατούρ και Λεγκρό έγιναν φίλοι του και χάρη σ’ εκείνους γνώρισε τον Ντεγκά. Ο Ιωνίδης ήταν μπροστά από την εποχή του. Την περίοδο που οι Άγγλοι σνομπάριζαν τους ιμπρεσιονιστές, ο γαλλομαθής Έλληνας, φανερά εντυπωσιασμένος από τον Ντεγκά, αγόρασε αντί 400 λιρών (της εποχής εκείνης) τον μεγάλων διαστάσεων πίνακά του «Ballet Scene» («Σκηνή μπαλέτου»)! Ο Ιωνίδης ήταν άνθρωπος χαμηλού προφίλ, αν και επιτυχημένος επιχειρηματίας και επιφανής συλλέκτης και εργάστηκε μεθοδικά και παρέμεινε παθιασμένος εραστής της ζωγραφικής έως το τέλος της ζωής του.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» στις 25 Νοεμβρίου 2003, σελ. 21/3